نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• امیرمحمد بیگ زاده ¹
• محمدرضا رشیدیان وزیری ²

¹ پژوهشکده کاربرد پرتوها، پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، سازمان انرژی اتمی ایران، تهران، ایران

² 2. گروه فیزیک، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی، مشهد 3. پژوهشکده فوتونیک و فناوریهای کوانتومی، پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، تهران

چکیده

یکی از مسائل بنیادین در علم فیزیک، اندازه‌گیری ضریب شکست مواد مختلف است. اطلاع از بزرگی ضریب شکست یک ماده در پیش‌بینی نحوه رفتار و میزان نور عبوری از آن نقش تعیین کننده‌ای دارد. روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری ضریب شکست وجود دارد. در این کار برای سنجش ضریب شکست نمونه‌های با ضخامت کم، یک سیستم مبتنی بر روش انحراف سنجی طراحی و ساخته شده است. مبانی نظری کار، مشخصههای مؤثر و میزان خطای سیستم در اندازه‌گیری ضریب شکست نمونه‌های با ضخامت کم در حدود چند میلی‌متر مورد بررسی قرار گرفته است. پس از بهینه‌سازی سیستم، بزرگی ضریب شکست نمونه‌های بلوری یاگ و کوارتز توسط آن اندازه‌گیری شد که در علوم مختلف بسیار پرکاربرد هستند. با استفاده از سه لیزر هلیوم-کادمیوم (رنگ آبی، طول موج 442 نانومتر)، یون آرگون (رنگ سبز، طول موج 514.5 نانومتر) و هلیوم-نئون (رنگ قرمز، طول موج 632.8)، پاشندگی نوری ضریب شکست این دو ماده در طول موج‌های تابشی این لیزرها اندازه‌گیری شد. مقادیر اندازه گیری شده برای ضریب شکست در این سه طول موج به ترتیب برای نمونه کوارتز 1.44، 1.45و 1.37 و برای نمونه بلور یاگ 1.81، 1.83 و 1.73 بود.

کلیدواژه‌ها

• آشکارسازهای سوسوزن
• بلورهای اپتیکی
• انحراف سنجی
• ضریب‌شکست
• پاشندگی نور